تا آنجا که می دانیم پایه و اساس ژنتیکی انسان که مسئولیت رشد و توسعه مغز را بر عهده دارد طی 50 هزار سال گذشته چندان تغییر نکرده است، اما با این حال به دلیل پتانسیل‌های شناختی، انسان در قرون گذشته تغییرات فاحشی را در جهان هستی ایجاد کرده است. انسان در طول قرون متمادی تجهیزات فناوری بی شماری را اختراع کرده است، نهادهای بنیانگذار فعالیت‌های رقابتی و مبتنی بر تشریک مساعی را پایه گذاری کرده‌اند و سرانجام سیستم‌های نمادین و قراردادی مانند اسناد علمی و ریاضیات به عنوان ابزارهای استدلالی بدست انسان پا به عرصه حیات گذاشته‌اند. علیرغم وجود تفاوت‌های فردی بی نظیر در انسان از جنبه ظرفیت‌های یادگیری که مخصوصاً با ورود به مدرسه نمایان‌تر می‌گردد توانایی یادگیری منحصر به فرد انسان باعث می‌شود تا نوزادان بتوانند در بدو تولد خود را با دنیای اطراف خود مطابقت دهند. روانشناسی شناختی در تلاش برای توضیح فرایند یادگیری در انسان (چشم انداز کلی) به توسعه مدل‌های پردازش حافظه و اطلاعات پرداخته است در حالیکه تفاوت‌های فردی میان افراد (چشم انداز افتراقی) به عنوان نقطه اصلی مطالعات روان سنجی در تعیین ضریب هوشی معرفی شده است. با وجودی که هر دو بند مطالعات فوق به صورت کاملاً مستقل از یکدیگر دنبال می‌شوند اما به این خاطر که هر دو در مورد مفاهیم حافظه کاری و ساخت دانش به تحقیق و پژوهش می‌پردازند در یک نقطه با یکدیگر وجه اشتراک داشته و به هم می‌رسند. مقاله پیش رو ابتدا به ارائه پژوهش‌های نوین و پیشرفته در خصوص پردازش اطلاعاتی انسان و پتانسیل‌های وی در یادگیری آکادمیک می‌پردازد. سپس مروری اجمالی بر تاریخچه مطالعات روان سنجی در تعیین ضریب هوشی انسان خواهیم داشت که با گزارشی از فعالیت‌های علمی جدید در خصوص نقش ضریب هوشی در جوامع مدرن و مناظرات سرشت-پرورش ترکیب شده است. سرانجام در بخش نتیجه گیری رویکردهای امیدبخشی در خصوص ترکیب دو چشم انداز کلی و افتراقی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.